NGƯỜI ĐẢNG VIÊN ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM ĐẦU TIÊN TRÊN QUÊ HƯƠNG TAM TIẾN

Một trong những người con ưu tú ấy của quê hương Tam Tiến có cụ Nguyễn Cự người Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, người bí thư đầu tiên của xã nhà.
Cụ Nguyễn Cự sinh ngày 02-4-1904 tại thôn Hà Quang xã Tam Tiến huyện Núi Thành tỉnh Quảng Nam, cụ sinh ra trong một gia đình nhà nho cốt cách với dòng họ Nguyễn Công có nhiều người đỗ đạt và có uy tín trong làng, trong đó có người bác là Nguyễn Phựu còn gọi là Tú Phùng là người có tư tưởng cách mạng sớm trên quê hương Tam Tiến ,nhớ công ơn ông một thời trong kháng chiến ,địa phương lấy tên ông đặt tên cho xã nhà “xã Tú Phùng”
Từ khi có Đảng Công sản ra đời tinh thần yêu nước ấy lại sôi nổi nhen nhóm khơi dậy ý thức dân tộc của quần chúng. Cụ Nguyễn Cự là người sớm giác ngộ đường lối cách mạng tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước của cha ông.
Năm 1936 phong trào cách mạng dân tộc dân chủ giành thắng lợi ở Đông Dương, quyền tự do dân chủ được mở rộng, cụ được các đồng chí Lê Thuyết, Đào Thuần Thăng phủ ủy Tam Kỳ tuyên truyền vận dộng, giác ngộ đường lối cách mạng, cụ đã tham gia làm cơ sở cách mạng liên lạc bảo vệ cán bộ hoạt động. Ngày 04-11-1937 đồng chí Đào thuần Thăng và Lê Thuyết giới thiệu kết nạp cụ vào Đảng Cộng sản Đông Dương, cụ trở thành người Đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam đầu tiên ở xã Tam Tiến. Đến tháng 02-1938 cụ giới thiệu kết nạp thêm hai đồng chí Nguyễn Dương Thanh, Huỳnh Lảng vào Đảng và quyết định thành lập chi bộ Đảng Cộng sản Đông Dương tại Tam Hà vào ngày 07-02-1938 do cụ làm bí thư lấy bí danh là chi bộ Ba Hải, phạm vi hoạt động ở năm xã thuộc tổng An Hòa, đây là chi bộ Đảng đầu tiên của xã Tam Tiến sau này.
Năm 1939, dưới hình thức đấu tranh bán công khai, cụ được chi bộ quyết định đưa ra ứng cử làm Lý Trưởng xã Tam Hà, dưới nhiều hình thức biến tướng cụ thành lập nhiều tổ chức quần chúng như hội cứu tế đỏ, hội đọc sách báo mới, hội chèo đò, mở trường tư thục dạy học, xóa bỏ một số tục lệ cẩn, biếu, hạn chế phạt vạ khắc nghiệt của chính quyền thực dân. Ngày 14-7-1939 nhân dịp kỷ niệm cuộc cách mạng tư sản Pháp (14/7/1789 - 14/7/1939) phủ ủy Tam Kỳ tổ chức cuộc mít ting lớn ở núi Quảng Phú nhằm phát động phong trào đấu tranh đòi quyền lợi về dân sinh dân chủ, cụ kêu gọi các tổ chức quần chúng tham gia biểu dương lực lượng. Sau cuộc mít ting đó, cụ bị địch bắt giam tại lao phủ Tam Kỳ chúng khảo tra về tổ chức lãnh đạo, không tìm ra chứng cứ buộc tội. Chúng thả cụ về và bãi miễn chức lý trưởng.
Tháng 9-1939 chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ Nhật, Pháp cấu kết với nhau đàn áp cách mạng cụ phải chuyển sang hoạt động bí mật để bảo vệ cơ sở cách mạng, cụ thành lập hội thương thuyền ghe bầu tạm thời lẫn  tránh vào Phan Thiết.
Tháng 5-1944 nghe tin Nhật, Pháp bắn nhau cụ tự động tập hợp số đoàn viên thanh niên cứu quốc và hướng dẫn hoạt động hợp pháp, mở lớp dạy truyên bá quốc ngữ, hội trợ tang, cứu tế, tổ chức hát bộ lấy tiền ủng hộ gia đình bị đói, xây dựng trường Đồng Ấu, cải tạo khu rừng Miếu thành nơi sinh hoạt văn hóa tuyên truyền cách mạng..... những việc làm thiết thực đó được nhân dân tích cực ủng hộ.
Năm 1945 được đồng chí Lê Tấn Sữu liên lạc và truyền đạt những chủ trương của Đảng và giao trách nhiệm cho cụ thành lập các tổ chức quần chúng chuẩn bị cho cuộc cách mạng Tháng 8.Cụ đã thành lập các tổ chức quàn chúng lực lương bán vũ trang tiến hành cướp chính quyền vào ngày 19/8/1945 tại quê hương .Cụ đã lãnh đạo chi bộ hoàn thành xuất sắc việc ổn định chính quyền sau cách mạng Tháng Tám.
Năm 1946 huyện Uỷ đưa cụ lên quản lý sở chè Đức Phú huyện Tam Kỳ.
Năm 1947 phong trào xã nhà yếu đi ,cụ được điều về làm phó chủ tịch kháng chiến và chủ nhiệm Mặt trận Việt Minh.Tháng 12/1948 Cụ được cử làm Hội trưởng Mặt trận Liên Việt và Hội đồng nhân dân xã Tam Tiến ,với khả năng thu thập quần chúng vón có, Cụ đã vực dậy phong trào cách mạng ở quê hương.
Năm 1955 Hiệp thương tổng tuyển cử không thành, Cụ được tổ chức Đảng đưa đi tập kết ra miền Bắc tạm xa quê hương xứ sở, vợ con tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp cách mạng .Đến miền Bắc cụ được phân công vào lãnh đạo đội thuyền đánh bắt hải sản và bảo vệ vùng biển Cửa Lò Nghệ An. Vào ngày 25-10-1969 cụ từ trần.
Sau ngày đất nước được thống nhất, con cháu đã thiên di hài cốt cụ về lại quê hương, an táng tại nghĩa địa tộc Nguyễn Công thôn Tú Phong ,xã Tam Tiến.
Quá trình cống hiến cách mạng, cụ đã được Đảng nhà nước tặng thưởng kỷ niệm chương kháng chiến (1957), được tặng thưởng huy chương kháng chiến hạng nhất (1960) và nhiều bằng khen huy chương khác.
Ngày nay cụ được Đảng bộ xã Tam Tiến đánh giá cao vai trò là người bí thư đầu tiên có những cống hiến to lớn, đặt nền móng quan trọng cho phong trào cách mạng xã nhà, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt  Nam.
Những cống hiến lớn lao của cụ Nguyễn Cự, cụ Huỳnh Lãng, cụ Nguyễn Dương Thanh là tấm gương sáng ngời cho lòng yêu nước là nguồn cỗ vũ lớn cho thế hệ con cháu tiếp bước lên đường làm cách mạng giải phóng quê hương .Với truyền thống uống nước nhớ nguồn không quên công ơn các bậc tiền bối trường THCS Phan Bá Phiến đã rước ảnh ba cụ cách mạng tiền bối xã nhà về đặt ở nơi trang trọng phòng truyền thống nhà trường ,để các thế hệ trẻ hôm nay và mai sau tự hào về người con quê hương Tam Tiến ,giúp cho thế hệ học sinh hiểu biết về quá khứ lịch sử cách mạng hào hùng của cha ông .Để từ đó có hành động đúng đắn trong hiện tại và vươn tới tương lai, chung tay xây dựng quê hương Tam Tiến ngày càng giàu đẹp.