GẶP ANH HÙNG DIỆT MÁY BAY MỸ

Dáng người nhỏ thấp, giản dị, chân chất hiền lành, gặp ông, nếu không biết chắc chúng ta khó tưởng tượng ra trước mắt mình là vị anh hùng đánh giặc ngoại xâm cứu nước với những chiến công lẫy lừng. Chúng tôi tìm đến nhà anh hùng Võ Phố một ngày đầu xuân và được ông say sưa hồi tưởng về một thời oanh liệt, mải mê bàn chuyện đổi thay của quê hương, đất nước, trong đó có vùng đất anh hùng Tam Mỹ Tây.

Anh hùng LLVTND Võ Phố, năm nay đã bước sang tuổi 73, hiện sống tại xã Tam Mỹ Tây, H. Núi Thành. Năm 1956, ông bắt đầu tham gia vào đội du kích Kỳ Sanh và về sau được giữ chức vụ Xã đội phó - kiêm Trưởng Ban Công binh chuyên chế  mìn tự tạo để đánh Mỹ. Mìn của ông được chế ra không những được ông và Đội du kích Kỳ Sanh dùng mà còn chi  viện cho các đội du kích của các xã bạn.

Ông kể, hồi mới làm mìn tự tạo, mọi thứ đều thiếu thốn, kể cả kiến thức về chất nổ, kíp nổ ông đều mù tịt . Nhưng với tinh thần  yêu nước, căm thù giặc ngoại xâm, ông vượt qua tất cả khó khăn. Mỗi khi nhặt được đầu đạn cối chưa nổ của địch, ông mừng vô kể, cứ mân mê ngắm nghía mãi như của quý. Nhưng mỗi lần  cưa, đục, khoét nó là mỗi lần ông liên tưởng đến những tiếng nổ long trời, xé xác nên ông quyết tâm chinh phục bằng được để phục vụ cho chiến đấu. Lần đầu tiên ông ôm một quả pháo 105 “ thối” ra một gốc cây xa vắng để tháo và đã thành công. Ông lấy thuốc, kíp nổ chế ra những quả mìn tự tạo rồi nghiên cứu địa hình để đánh Mỹ. Thấy bọn dân vệ, ác ôn chặt tre rào ấp chiến lược, ông nghĩ ra kế đánh để dạy khôn tụi này. Ông cho thuốc và kíp nổ vào một lóng tre. Khi bọn chúng chặt và kéo tre xuống làm giật nụ xòe mìn nổ đứa chết, đứa bị thương. Còn bọn Mỹ mỗi lần càn vô xóm là thường co chân đá vào các vật dụng gia đình của dân nên ông nghĩ ra cách gài mìn dưới 1 thùng nước đặt dưới một gốc cây. Một buổi trưa, bọn Mỹ đi lùng tìm bóng mát để dừng chân, thấy thau nước chiếm chỗ “gai mắt”, chúng đá phăng thau nước và thế là một tiếng nổ vang lên, phanh thây bọn giặc. Sau này, địch biết được dân quân du kích thường nhặt đầu đạn thối để chế mìn tự tạo, chúng liền thuê bà con thu hồi những quả đạn ấy rồi thu mua lại. Ông liền nghĩ ra cách đánh gắn kíp nổ định giờ vào một quả đạn 105 ly “ thối”  giao cho du kích mang đi bán. Bọn Mỹ đưa lên máy bay chở về căn cứ Chu Lai, giữa đường máy bay nổ tung làm 6 thằng chết.

Trực thăng Mỹ từ căn cứ Chu Lai thường đi càn quét vùng thôn 8 Tam Mỹ, cứ mỗi lần như thế, chúng bay sà sà xuống các chòi canh và cây to có bóng người. Ông nghĩ ra các cách đánh máy bay bằng mìn tự tạo. Thế là những chòi tranh gắn đến đỉnh chòi một quả mìn tự tạo xuất hiện. Một hôm, máy bay thấy chòi tranh tưởng rằng chòi của Việt Cộng bèn sà và quần sát xuống làm cho tranh,  giấy cạc-tông che chòi bay chấp chới. Nhưng chúng có ngờ đâu trong đó có một tấm cạc-tông bay lên làm nhiệm vụ giật kíp nổ làm máy bay bốc cháy. Ông còn nghĩ ra cách làm hình nộm giả người thấp thoáng dưới một bóng cây to, cao. Máy bay phát hiện mừng quýnh sà xuống quyết bắt sống cho được Cộng sản nằm vùng, ai ngờ nón cời gặp gió do cánh quạt trực thăng tạo ra bay lên trời kèm theo là tiếng nổ ầm khiến máy bay lộn nhào, bốc cháy. Cứ thế, anh hùng Võ Phố đã tiêu diệt được 4 chiếc trực thăng (2 chiếc rơi cháy tại chỗ, 2 chiếc bị thương) lần lượt tại các địa điểm đồi tranh Gò Theo, Hóc Tú, Gò Làng, Sủng Ghen.       

Trải qua bao nhiêu năm chiến đấu, Võ Phố đã được 7 lần phong tặng danh hiệu dũng sĩ diệt Mỹ: 1 Dũng sĩ diệt Mỹ cấp I; 2 Dũng sĩ diệt Mỹ cấp II; 3 Dũng sĩ diệt Mỹ cấp III, 1 Dũng sĩ cấp ưu tú; Huân chương Kháng chiến hạng III, hạng I; Huy chương Kháng chiến các hạng I,II,III. Năm 1978, ông được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND vì “Đã lập nhiều  thành tích đặc biệt, xuất sắc về chiến đấu và phục vụ chiến đấu góp phần cùng toàn dân đưa sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn”, cùng nhiều giấy khen khác trong đó có giấy khen “Đánh bắn máy bay”. Giấy khen này  hiện được Bảo tàng Quảng Nam mượn để phục vụ cho công tác bảo tàng và tuyên truyền, giáo dục truyền thống Cách mạng.

Năm 1975, quê hương được giải phóng, ông được cấp trên, nhân dân tín nhiệm giữ chức vụ Phó Chủ tịch, kiêm Trưởng Ban công an xã, Chủ tịch HộI Người mù H. Núi Thành. Đến năm 2003, ông về sống tại quê nhà. Năm 2000, ông được UBMTTQ tỉnh Quảng Nam công nhận “Người công dân kiểu mẫu”. Điều ngẫu nhiên và thú vị là  ngôi nhà ông sống hiện nay được xây dựng ngay trên chiến trận năm xưa mà ông đã từng diệt giặc Mỹ. Vừa qua, ông vinh dự là 1 trong 1.000 Anh hùng được Nhà nước mời ra Hà Nội dự Lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội.

Anh hùng LLVTND Võ Phố - một tấm gương sáng ngời cho tinh thần yêu nước, chống giặc ngoại xâm của nhân dân đất Quảng anh hùng, của Tổ quốc Việt Nam thân yêu. Những con người như ông, những thế hệ cách mạng của ông sẽ sáng mãi, cháy mãi cho muôn đời sau.
(*) Ghi lại nguyên văn trên tờ Chứng nhận phong tặng Anh hùng LLVTND do Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng ký ngày 6-11-1978